Ankara'nın yenıden zaptı

tarafından **énsosyaL** Perş. Ağus. 13, 2009 10:42 pm

Anadolu Selзuklu Devleti'nin ortadan kalkmasindan sonra bu devletin mirasзilari durumunda bulunan on bey arasinda kendisini en kuvvetli hisseden Karaman Beyi olmustu. Bu bey Osmanlilarin her an artmakta olan gьзlerinin kendisi iзin tehlike meydana getirdigini sezip Osmanlilarin son tesebbьslerinden de endiselenince onlara karsi ahiler ile Eretna Beyi'ni kiskirtmaya basladi.
Ankara daha цnce Sivas ve Kayseri bцlgesinin hьkьmdari olan Alaeddin Eretna'ya ait iken onun цlьmьnden sonra 1354 yilinda Orhan Gazi'nin oglu Sьleyman Pasa tarafindan zapt edilerek Osmanli topraklarina katilmisti. Orhan Gazi'nin vefati ьzerine Karamanoglu ile Sivas hьkьmdari Giyaseddin Mehmed'in tesvikleri ile Ankara ahileri sehirdeki Osmanli muhafizlarini kovarak daha цnceki beylerinin idare ve yцnetimine dцndьler. Devamli olarak Ankara'yi kendi beyliginin hakimiyeti altinda kabul eden Eretna Beyi Karamanogullarinin tesvikiyle tekrar Ankara'ya hakim duruma gelmisti.
Sultan Murad hem Rumeli hem de Anadolu'da meydana gelen bu tehlikeli durumda ne yapilmasi gerektigi hususunda ulema ve devlet erkвni ile istisarede bulundu. Tehlikeli bir durum arzeden kardesler ve Ankara probleminin зцzьmь iзin karar ve fetva aldi. Bunun ьzerine Sultan I. Murad Lala Sahin Pasa'yi Rumeli'de kaymakam birakip 25 bin askerle Ankara ьzerine yьrьdь. Bu esnada Eretna Beyligi'nin idaresinden memnun olmayan sehir halki ve ahiler mukavemet etmeden sultani tцrenle karsilayarak ona hediyeler takdim ettiler. Bцylece sehir yeniden Osmanli hakimiyetine geзmis oldu.
Hoca Saadeddin Efendi Ankara'nin yeniden zaptini anlatirken enteresan bazi noktalara da temas eder. Karamanlilarin ortaligi karistirmak iзin Ermenilerle de is birligi yaptigini ve Mьslьman halka zulmetmek ьzere anlastiklarini anlatarak sцyle der:
"Sultan Murad Allah'in yardim ve keremi eseri olarak sahlik tahtina oturunca ilk isi halkin ve askerlerin ihtiyaзlarini gцrmek ve Hz. Peygamber'in seriatini yerine getirmek olmustur. Bцylece halkin dileklerini yoluna koyduktan sonra Rumeli yakasinda olan askerlerin baslarinda bir komutan ve serdarin bulunmamasi yьzьnden sikinti iзinde olduklarini ve keremli padisahlarinin yolunu gцzlediklerini bildiginden cihad niyetiyle ьlkeler feth etmek ьzere o tarafa yцnelmisti. Anadolu'da ise "bazi hukkam ve mulыk sikak ve nifak ьzre ittifak meslegine sьlыk edьp hususa valiyan-i Karaman ve Ermeniye-i sugra (Karaman idarecileri ve Kьзьk Ermenistan) ve civarlarinda olan bazi kцtь niyetli beylerin baslica emelleri Osmanli topragini yagmalamak oldugundan hьnkвrin Gelibolu'ya yцneldigini цgrenince bir araya gelip bazi kararlar ve gizli tedbirler almakta kusur etmemislerdi. Sonu ayrilik ve fesad olacak bu dьsьnce ile and iзip el baglamislar. Ayrica зevredeki kвfir hьkьmdarlara da kararlarini duyurmuslardi. Bцylece Islвm ьlkelerini yagmalamak Mьslьmanlara zarar ve ziyanda bulunmak iзin Seytan'in bu takimi ile gцnьl ve dil birligi etmislerdi. Bцylece Islвm'in geregini bir kenara birakip mьsrik ve kin ehli ile is birligi edip bьtьn Osmanli ьlkesini зarpip yakmak konusunda anlasmislardi. Bunun iзin de bazi bцlgelere (hudud boylari) saldirarak Bursa ve Iznik ьzerine yьrьmeye kalkismislardi. Durum melekler ordusunun sahi olan sultanin esigine iletilince din bilginlerini ve isleri yцneten fukahayi toplamis onlara amacimiz ve emelimiz dinimize destek olmak "kвfirler ve mьnafiklarla cihad et" (Kur'an et-Tevbe 73) emrine uymaktir. Bu emirdeki siraya uyarak цnce kвfirlerin fitnesini def etmek yaramazlarin zararina son vermek iзin bu diyara gelmistik. Fakat simdi kulagimiza Karaman beylerinin зevrelerindeki azgin topluluklarla birlikte Islвm ьlkelerini yagmalamak konusunda is birligi ettikleri bazi bцlgeleri yakip yiktiktan sonra Iznik ve Bursa ьstьne dьstьkleri haberi geldi. Bu nifak takiminin bьyьk ьlkeme yaklasmis olduklari su sirada zararlarini ortadan kaldirmaya saзtiklari fitne atesini sцndьrmeye зalismazsak Islвm ьlkeleri harap halk ve kцylьler de berbat olurlar. Hal bцyle olunca ulemanin fetvasi ve akil sahibi kisilerin gцrьsleri nedir diye sormustu. Faziletli kisiler topluca tehlikenin def edilmesi isinin цne alinmasindan yana gцrьs bildirdiler. Mьnafiklarin ortaya зikardiklari karisikligin aradan giderilmesinin цnemini belirttiler. Bunun ьzerine Gвzi Hьdвvendigвr da ulemanin fetvasini bayrak ve rehber edinerek Anadolu yakasina geзti. Zaferleri tasiyan askerleri ile Karaman beylerini ьlkesinden зikarip sinir boyunu tutmak iзin Ankara kalesini kusatti. Bu arada ol nifak ehli ile is birligi eden bazi yaramazlari ve kцtь yolun yolcularini yakalayip bunlara katilanlar veya onlardan umut bekleyenler kirilip dцkьlьnceye kadar kovaladi. Ankara'ya sahib olan istiklвl davasina dьserek bu kaleyi ve зevresini ele geзiren Ahi adini tasiyan cemaat adalet issi Sultan Murad Han Gazi'nin yьce kuvvetini ve erisilmez gьcьnь gцrьnce direnmeye imkвn olmadigini anlamislar hediye ve armaganlar derleyip padisahlara has peskeslerle sultanin otagina gelmisler boyun egdiklerini bildirip kalenin anahtarlarini teslim etmislerdi. Onlarin bu tutumu padisahlik merhametine sahlik yьceligine uygun dьstьgьnden tamami devlet hizmetine alindilar. Kale ile hisarin korunmasi iзin asker ve dizdar birakildiktan sonra yakin зevrede bulunan bazi kaleler de yцneticilerinin elinden alinarak Osmanli ьlkesine katildi. Bu gьzel sehir yani Ankara pek зok geliri olan bir beldedir. Tarim ьrьnleri yaninda zirh yapimiyla da taninmistir. Ayrica yьn moher ve daha baska nefis kumaslar burada dokunurdu. Bunlar Iran Arabistan Bizans ve Prenk diyarina yollanirdi.
O dцnemlerin bьyьk цlзьde tarim ve hayvanciliga dayali gelismis ekonomisi ile temayьz eden Ankara birзok devlet ve beyligin dikkatlerini ьzerinde topluyordu. Bunun iзindir ki Ankara'dan bahsederken Hammer de sцyle sцyleyecektir:
"Iskender'in Kьзьk Asya'daki fetihlerinin kuzey noktasi olan bu sehir Hilafetin ve Bizans Imparatorlugu'nun yьkselis зaglarinda Amuryum (Anamur) gibi Kostantiniyye (Istanbul) ve Islвm hьkьmdarlari arasinda sьrekli bir зekisme konusu idi. Harun Resid ile Me'mun Ankara'yi feth ettiler.
Harun Resid Dogu Roma Imparatorlugu arazisi ьzerindeki zaferinin hatirasini ebedilestirmek iзin Ankara'nin muhtesem iki kapi kanadini Bagdad'a nakl ettirdi. Ankara'nin elde bulunmasi Murad iзin цnemli idi. Zira Orta Asya ticaretinin merkezi Suriye ve Ermenistan'dan Tьrkiye ve Kilikya sahillerine giden yollarin merkez noktasi idi. Kьзьk Asya'nin en zengin vilayetlerinden biri olan Ankara eski зaglarda yagli kuyruklu koyun sьrьleri uzun ve yumusak tьylь keзileri ile meshur oldugu gibi zamanimizda dahi цrtьleri yьnleri bina harзlarinin saglamligi otuz alti зesidi sayilan armutlarinin lezzeti elmalari ьzьmleri gibi meyveleri de az sцhretli degildir. Ayas sulari da kaplica olmak ve iзilmek iзin en sifali sulardir. Keza Ankara pehlivan yetistirmek ve ibadethaneleri ile de sцhret kazanmistir.